JanRoel Smedes

Categorie: Buiten

Over alles wat buiten gebeurt

  • Micro-avontuur op een warme dag

    In de middag ging ik erop uit om materiaal te vinden voor een vuurboog. Op Discovery Channel komen met regelmaat van klok mannen voorbij die vuur maken met een vuurboog. Zo’n man wil ik ook wel zijn.

    Het was onbarmhartig warm. Sneller dan slenteren was niet mogelijk en bovendien, bij vakantie hoort een meditatieve houding. Zo langzaam als ik de straat uitliep was ik nog nooit de straat uitgelopen. Ik zag van alles, takjes, bladeren, een ingevallen schuur die me nog nooit was opgevallen, hijgende kraaien. Heel weinig vogels, trouwens, die zaten natuurlijk lekker op een tak in de schaduw te chillen.

    Het viel nog niet mee om in ons goed onderhouden land een dode tak te vinden, maar op het bedrijfsterrein stak een dode staak uit een vlierstruik, die me graag toeëigende. Het verbaasde mij hoe hard hij was. Ik dacht dat vlier zacht was.

    Nu ik toch bezig was liep ik een rondje langs het kanaal, het grote, brede kanaal met grote schepen. Her en der aan de overkant zwommen of lagen groepjes jongeren. Het was heerlijk om ook even het water in te gaan en op en neer te zwemmen naar de overkant.

    Op de terugweg vond ik de eerste rijpe bramen van dit jaar.

    Het vuur maken mislukte. Het touw slipte op de spindel en de tak die ik als boog had uitgekozen brak al gauw.  Ik probeerde nog een vuurploeg te maken van de resterende onderdelen, maar later las ik, dat dit nog moeilijker was dan een vuurboog. Toch een leuke dag gehad.

  • Survival, mislukte oriëntatie en kou

    Tegen half tien ga ik naar het recreatiegebied met het voornemen een rondje door het gebied en het noordelijk gelegen meer te maken. Het is kouder dan ik dacht. Tot mijn verdriet doet mijn rechterhak zeer bij elke stap. Het stuk in de schemer door het grasland en over het golfterrein gaat prima. Het is leuk om illegaal over het terrein te lopen. Aan de overkant van de weg gaat het mis. In een bosje buig af naar het oosten en raak de weg kwijt. Oriënteren op de Poolster lukt niet. Ik vertrouw hem niet. Ik zwem nog een paar stukken water over en beland uiteindelijk bij de camping. Ik doe moeilijk om erop te komen. Eén maal op de camping blijkt er gewoon een open hek te zijn. Ik weet hoe het werkt op en camping en kan gewoon doen alsof mijn tent er staat. Dan ben ik al onderkoeld, ik klappertand nog net niet, maar ik moet nog een heel eind door het water. Ik zwem een stuk water over naar het ´dierenpark´. Daar moet ik een hek over klimmen. Dank zij de bootcamptraining lukt dat. De onderkoeling wordt erger. Ik zwem nog een drie, vier stukken water over. Onderhand maakt de kou me bang. Zo snel mogelijk leg ik de kilometer naar de auto af. Nog een stuk zwemmen en volledig onderkoeld kom ik bij de auto terug. Het stuk rond het noordelijke meer heb ik voor geen meter gehaald.

  • Grindelwald

    Grindelwald ligt aan de voet van de Eiger, niet de hoogste berg van Zwitserland ( net geen 4.000 m. ), maar wel één met beroemde, dramatische beklimmingen van de steile noordwand. Natuurlijk omdat er mensen bij omgekomen zijn. Volgens Wikipedia 64 tot nog toe. De Eiger rijst in één keer op uit het dal, net als een paar buurbergen van vergelijkbare hoogte, maar zonder een drama waar een film van is gemaakt. Ueli Steck heeft de noordwand keer op keer in een noodtempo beklommen. De laatste keer, in 2015, deed hij er 2 uur en 22 minuten over !

    De Eiger Nordwand. Ziet er niet erg moorddadig uit.

    Met de kabelbaan omhoog en op de fiets naar beneden. Ook al is het pad breed, hij is verhard met steenslag en de afgrond is diep. Ik vertrouw maar maar weinig. Ik ben wel heel tevreden met de rijrichting : naar beneden. Dat gaat wel even fijner dan de fietsers die ons tegemoet komen. Afzien, afzien, afzien. Het passeren van de postbus is ook een evenement. Je hoort zijn toeter en denkt dat hij pal achter je rijdt, maar nee, hij is nog een paar haarspeldbogen weg. Dan denk je, hij zal zo wel bij mij zijn. Nee, hij  moet die bochten nog door en hij moet mensen inladen met veel koffers en vast ook met veel kleingeld. Dus uiteindelijk denk je, het duurt nog wel even, maar dan word je van je fiets geblazen door die toeter en stuift de bus je voorbij, hoofdschuddend over je trage reactie. Ik heb dan ook geen foto van de postbus. Ik stond bij te komen van de schrik.

    Je kunt met de kabelbaan van Grindelwald naar Wengen. Eerst omhoog de Männlichen op, en dan steil naar beneden. Met de trein kan je dan om de Männlichen heen weer terug naar Grindelwald. Overal kan je uitstappen, een eindje wandelen en rondkijken. En taart eten.

    Panorama

    Op een ochtend werden we wakker van een enorm lawaai. De buren kregen een nieuw dak op het huis en in de Alpen doe je dat met een helicopter.

    Koeien natuurlijk

    We maken een wandeling naar de Bachalpsee. Op de terugweg horen we marmotten gealarmeerd krijsen. Her en der zien we ze rechtop staan. De aanleiding is een vos. Vrij snel valt een wolkendeken het dal in. In de mist lopen we terug naar de kabelbaan.

    De vos die de marmotten in de wijde omtrek alarmeert.
    Alpenweide.

    Eindeloos rollen meterspoortreinen van de Berner Oberland Bahn voor de ruit van het appartement langs.

    Treintjes overal.

  • Jungfraujoch

    Het Jungfraujoch is het laagste punt tussen de Jungfrau en de Mönch, twee toppen in Zwitserland. Naast de Mönch staat de Eiger, beroemd om zijn steile noordwand. Door de bergen loopt een treinspoor, zodat je zonder moeite heel hoog de bergen in kunt. Waarna je binnen tien meter lopen tussen de noedels slurpende Chinezen staat te happen naar adem : zuurstoftekort op hoogte.

    JungfraujochEr loopt een pad naar de Mönchjochhütte, een flat van drie verdiepingen die tegen die Mönch aangeplakt zit. Het pad begint natuurlijk met vermaak, alleen natuur is saai, en zoveel natuur is er niet, er is alleen steen en sneeuw, nog saaier. Wel vliegt er een klein soort kraai. Hoewel, ze zijn wel helemaal zwart en krassen wel als kraaien, maar met een heel hoog stemmetje, waardoor ik toch twijfel of het kraaien zijn. Op 3500 m hoogte, waar leven ze van ? Toeristenafval ?

    Als we het pad een eindje opgelopen zijn en de drukte al wat vermindert, begint het achter ons te rommelen. Meestal wil S door, maar dit keer wil zij terug en wil ik doorlopen. Die hut is toch wel vlak bij, niet. Nou, dat is wel zo, maar dezelfde afstand omhoog lopen over sneeuw, dat kost wat meer tijd.

    MönchjochhütteGelukkig zet het onweer niet door. Wij bereiken de Mönchjochhütte en vergapen ons aan de echte klimmers, in hun echte klimmerskloffie, die druk zijn met klimtouwen, weliswaar gewoon plat op de sneeuw, maar het wel heel ingewikkeld. De hut is een sportcomplex. Beneden zijn kleedkamers met bakken, waar de bergsporter zijn uitrusting in kan bewaren. Boven is een kantine met blank gelakte banken en tafels, verfomfaaide bergsportboeken en bergsporttijdschriften en een oude landkaart aan de muur. In de keueken staat een lange, dunne Japanner af te wassen. We drinken een vreselijk dure kop oploskoffie of -cacao.  

    Op de terugweg zijn we de enige op het pad, afgezien van de lange Japanner op rubberlaarzen, die ons in een noodtempo achterop komt lopen. Hij moet de trein halen. De wereld is wit en geluid is gedempt, net als bij ons, als er sneeuw ligt. Maar regelmatig horen we stenen vallen of ijs afbreken.

    Terug bij het station blijkt het pad vanwege onweersdreiging gesloten te zijn toen wij nog naar de berghut aan het lopen waren.

  • Naakt en bang (Naked and afraid)

    Begin dit jaar zag ik voor het eerst een aflevering van Naked and afraid, een programma van Discovery Channel, waarin een man en een vrouw moeten overleven in een onbewoond gebied, zonder kleding en met slechts één hulpmiddel per persoon. Een intrigerend programma.

    Naakt

    Ik vind het een mooi gegeven dat de deelnemers naakt zijn. Ze hebben niets om op terug te vallen, ze zijn zoals ze zijn en niets meer. Geen kleding maakt kwetsbaar. Sommige deelnemers in sommige gebieden lijden aan massa’s bulten en andere wondjes. Aanhoudende tropische regens onderkoelen deelnemers, ook in heel warme klimaten.

    Het valt me op dat veel vrouwen zich op den duur bedekken. Hetzelfde patroon vind je op naaktstranden, veel meer mannen dan vrouwen. In alle nabeschouwingen meldde iedereen, dat ze binnen de kortste keren vergeet dat je naakt bent en dat de ander naakt is, maar na verloop van tijd herinnerde men zich dat toch weer. Blijkbaar.

    In het begin vond ik het flauw dat borsten, kutten en piemels werden vervaagd. Ik zou het juist mooi vinden om de mensen gewoon naakt bezig te zien. Maar ik begrijp wel dat door het vervagen de nadruk komt te liggen op het overleven en niet op de naaktheid.

    Seks

    Geen. Koppels liggen ’s nachts tegen elkaar om elkaar warm te houden, en soms niet, om geloofsredenen, maar net als thuis : bij spanning of vermoeidheid geen seks. In het begin, als ze nog ontspannen en energiek zijn, kennen ze elkaar onvoldoende voor seks en als ze elkaar genoeg kennen, zijn ze te uitgeput. En kunnen ze elkaar soms niet meer uitstaan.

    Bang

    De deelnemers zijn helemaal niet bang. Ze zijn moe, uitgeput, ten einde raad, boos, chagrijnig, euforisch, maar nauwelijks bang. Zo af en toe eens voor een eng beest. Ze staan in de overlevingsstand en dan is voor angst blijkbaar niet zoveel plaats. Maar ja, alleen ‘naakt’ als programmatitel wijst in niets op overleven. Waarom geen Naked survival ?

    Uitrusting

    Elke deelnemer met één hulpmiddel meenemen. Interessant is wat ze meenemen.

    • Niemand neemt kleding mee. De kleding waar het meest behoefte aan is, is schoeisel, maar alleen in sommige omgevingen. Waar het veel regent is behoefte aan kleding die daartegen beschermt en tegen de kou van het water.
    • Mes, kapmes, bijl. Elk koppel neemt iets om mee te snijden en te kappen, meer nog dan iets om vuur mee te maken. Zonder snij of kapding wordt onderdak moeilijker
    • Ik zag iemand met een gasaansteker. Waarom ook niet, als het ding tegen vocht kan en genoeg gas heeft voor 21 dagen, hoewel dat laatste niet eens nodig is, als je sintels kunt bewaren. Hij moet wel om de nek kunnen hangen. Eén koppel raakte de vuurmaker kwijt.
    • Voor zover ik weet nam één deelnemer een kookpot mee in plaats van een vuurmaker. Vervolgens lukte het dagenlang niet om met een vuurboog vuur te maken, dus hadden ze niets aan de pot. Maar toen het vuur er was konden de man – de vrouw was intussen opgestapt – soep maken van palmhart en krab. In een soep blijven meer voedingsstoffen bewaard, ik heb een aantal keer gezien dat een kostbaar stukje vlees in het vuur viel of boven het vuur verbrandde.
    • Duct tape. Leuk idee. Werd vooral gebruikt om kleding voor de vrouw mee te maken. Niet praktisch.

    Wat verder opviel

    • De onderkomens waren zo lek als een mandje. De koppels besteedden geen energie aan water- en winddichtheid, hoewel ze daar best tijd voor gehad moeten hebben.
    • Mensen zijn zo snel onderkoeld. Beetje langdurige regen op de naakte huid …
    • Mensen kunnen heel lang zonder eten.
    • De deelnemers waren erg gefixeerd op vlees, eventueel aten ze insecten, maar ze aten nauwelijks planten. Waren die er niet of wisten de deelnemers niet hoe ze te vinden ? Soms waren er vruchten, waar beschikbaar aten ze kokosnoten of palmharten, maar dat was het wel. Het zou leuk zijn om te weten wat inheemse mensen uit hun omgeving weten te halen. Aan de andere kant is een gebied onbewoond juist omdat er geen middelen van bestaan zijn.
    • Vlees werd altijd boven een vuur geroosterd. Geen van de koppels kookte op warme stenen of op ingegraven warmte.
    • Slangen zijn een handige bron van voedsel. Het valt blijkbaar wel mee om een slang te vangen.
    • Voor zover ik kan beoordelen wisten de deelnemers weinig van het gebied waar ze heengingen. Ik heb ergens gelezen dat ze vijf dagen hadden om zich voor te bereiden, maar dat is blijkbaar te kort om te weten hoe je aan voedsel kunt komen.
    • Slaaptekort is erger dan voedseltekort.
    • De prioriteiten zijn : 1) drinkwater ; 2) afhankelijk van de omstandigheden, onderdak of vuur om drinkwater te koken of vuur voor warmte ; 3) voedsel en vuur om het te bereiden.

  • Primitieve camping

    Primitieve Staatsbosbeheercamping HorsterwoldStaatsbosbeheer heeft sinds niet al te lang een aantal primitieve campings, waaronder één in Flevoland, in het Horsterwold. Ik heb daar gekampeerd, één nacht slechts. Het is een prachtig initiatief, een veldje van 30 bij 10 meter, met achteraf in het hakhout een kakdoos, een doos met een wc bril op een vierkant gat ( werkt perfect ). Als ik goed heb rondgekeken was er geen waterpomp. Je zet je auto op een parkeerterrein, loopt een eind op een fietspad, dan nog een eind over een karrespoor en dan nog over een graspad – niets is aangegeven.

    Kakdoos met wc-bril op SBB camping Horsterwold

    Toen ik er kampeerde was er een verjaardagsfeestje van een groep van vooral jongetjes van tien. Ze moeten een prachtige tijd hebben gehad. Met elkaar rommelen, kampvuur stoken en in een tent slapen. Naast mij was een man primitief kamperen aan het oefenen, weer primitiever dan ik : slapen onder – naast – een lintoe gemaakt van een poncho en koken op hout. Ik gebruikte een esbitbrander en een tarp, en voor het eerst een klamboe. Beviel goed natuurlijk, geen gezoem om het hoofd en geen geprik in het hoofd.

    Het vallen van de nacht en het ochtendgloren zijn altijd weer zo mooi om mee te maken.

  • Ochtendzwemmen

    Vanochtend was ik laat op, ik had net nog tijd om te zwemmen. Het was nog donker om kwart over zes, half zeven, voor het eerst weer, na de zomer. Er waren sterren en een streepje nieuwe maan, net boven de boomtoppen. Het was koud. Ik twijfelde of ik wel het water in zou gaan.

    Het was fantastisch om te zwemmen met de sterren boven mij in de zwartblauwe lucht, de nog zwartere contouren van de bomen rondom en het zwarte water, en opzij dat maansikkeltje.

  • Mooie maan

    Volle maan me slierten wolken

  • Oefeningen

    Opdrukken

    • Traint ook je buikspieren.
    • Varieer met de afstand tussen je handen.
    • Variant : benen wijd.
    • Variant : op één arm.

    Opzitten ( crunch )

    • Ergens gelezen dat het niet nodig is om te gaan zitten. Dat zou slecht zijn voor je ruggegraat. Het zou voldoende zijn dat je schouders van de grond komen. Ik voel inderdaad een paar ruggewervels tegen de grond drukken als ik ga zitten.
    • Als je niet gaat zitten maar alleen je schouders van de grond trekt deze spanning een paar tellen aanhouden voor je weer gaat liggen.
    • Armen strekken en langs je oren naar boven / achteren strekken maakt de oefening zwaarder.
    • Je kunt je voeten fixeren, bijvoorbeeld onder een bank of aan weerszijden van een paal. Dat gaat veel gemakkelijker, maar dat komt omdat je benen meetrekken.

    Zijwaarts opzitten

    • Leg je benen plat op de grond, maar nog steeds in een hoek van 45 graden opgetrokken.
    • Nu kan je enkel de schouders van de grond trekken.

    Zijwaarts opzitten

    • Leg je benen plat op de grond, maar nog steeds in een hoek van 45 graden opgetrokken.
    • Nu kan je enkel de schouders van de grond trekken.

    Rugstrekken

    • Lig op je buik op de grond.
    • Til je bovenlichaam omhoog. Je kunt je benen laten liggen of ook optrekken.
    • Houd deze positie twee tot vijf seconden vast.

    Brug

    • Lig op je rug met je armen langs je.
    • Til je kont van de grond.
    • Houd dit vast zolang je kunt
    • Variant : één been uitstrekken

    Brug zijligging

    • Op je zij liggen maar terwijl je je lijft op één elleboog van de grond houdt
    • Vasthouden, een aantal keer zoveel tellen als goed voor je is.

    Zijligging met beweging

    • Ga in zijligging op één elleboog liggen.
    • Zorg dat je bovenliggende voet op de onderliggende voet ligt.
    • Strek je bovenliggende arm naar boven.
    • Maak met deze arm een wijde boog naar voren ( de kant waar je naar kijkt ) en verder, zodat de hand tussen je lijf en de grond door gaat.
    • Rijk zover mogelijk.
    • Dan terug en nog eens en nog eens.

    Uitstappen ( lunge )

    • Maak met één been een grote stap naar voren. Het andere been blijft staan. Je moet dan door dat blijf-been zakken om de stap te kunnen maken. Daarna weer terugkomen in de uitgangsstand.
    • Uiteindelijke komen beide benen in een hoek van 45 graden.
    • De voeten moeten recht naar voren blijven wijzen.
    • De knie moet niet naar binnen draaien.

    Zittend opdrukken

    • Vind een bank.
    • Strek je lichaam als een plank terwijl de steunt op je armen op de bank.
    • Je buik is boven.
    • Buig je armen en duw je weer omhoog.
    • Kijk naar boven, niet naar voren.

    Handstand ( en opdrukken )

    • Kom in handstand ( handen op de grond zetten, zo dicht mogelijk naar je handen lopen met de voeten, één been omhoog brengen ).
    • Zak door je armen.
    • Duw je weer omhoog.
    • Het heeft mij een behoorlijke tijd gekost voor ik hier de kracht voor had.
    • De handstand zelf heb ik tot in mijn veertigste nooit gekund, maar het was niet moeilijk te leren.

  • Breed en gratis trainen

    Op een dag kon ik niet meer einden hardlopen ( link ), rechts te slappe enkel- en kniebanden. Te oud, daar zal het uiteindelijk wel op neerkomen. Maar buiten moeilijk doen in wind, regen en vooral het ochtendzonnetje, da’s toch wel lekker. Voor veel geld in een fitnesscentrum binnen te gaan zitten is niet leuk en duur. Je bent zo driehonderd euro per jaar kwijt, terwijl het ook gratis kan en lekker en gezond buiten. Ik moet altijd lachen als ik achter de akwariumruiten van het nieuwe fitnesscentrum – in feite zijn er hier twee tegelijk gebouwd, naast elkaar – de mannen en de vrouwen in hun blitse pakje zie droogfietsen. En daarna aan de bar gauw de calorieën dubbel aanvullen met engergiedrankjes.

    Alles wat je nodig hebt is buiten ; wat je buiten aantreft kan je gebruiken. Zoek eens op ‘freerunning’ of het synoniem daarvan ‘parcour’ of op ‘urban climbing’, dan weet je wat ik bedoel. Al doe ik het wat rustiger aan. Bij ‘survivalrun’ of ‘obstacle course’ kunnen ze er ook wat van. En dan hebben we nog ‘crossfit’, maar die zitten ook veel binnen ( en ze vermengen fitness met liefde voor het leger en soldaten, een beetje typisch, maar geen ernstige hindernis voor de fitness ).