JanRoel Smedes

Tag: Mediteren

  • Mediteren is lichamelijke oefening

    Mediteren is stil zitten. Er zijn allerlei oefeningen die je kunt doen terwijl je stil zit, zoals tien uitademingen tellen en dan weer bij één beginnen of alleen je adem tellen of denken aan een onlogische stelling, maar bij de meeste meditaties zit je stil – er zijn ook loopmeditaties, bijvoorbeeld. Dat stil zitten is onzin. Iedereen die gemediteerd heeft weet dat het lichaam steeds in beweging is. Je bekken kantelt en je zakt onderuit, je armen gaan naar voren hangen of je trekt ze op, je hoofd zakt naar voren, je gaat hangen op je rugspieren, nog maar afgezien van de pijnlijke spierkrampen doordat je steeds in eenzelfde houding moet blijven. Je bent dus steeds bezig jezelf te corrigeren. Flankspieren aanspannen, zitbotten in je kussen duwen, hoofd balanceren, schouders laten hangen, maar niet te veel naar voren, kaken ontspannen … Voldoende om de stelling aannemelijk te maken dat mediteren lichamelijke oefening is. Mediteren is een werkwoord. Dat merk je.

    En wel eens gemerkt hoe je adem verandert als je je bekken iets kantelt ?

  • 1 1/4 uur mediteren

    Een record. De website dharma-lotus.nl heeft een uitgebreide maar toch beknopte beschouwing van wat meditatie is en de stadia van meditatie. Ze raden aan langer dan twintig minuten te mediteren en hebben periodes van een uur of langer. Voorheen mediteerde is soms maar een kwartier, maar dat is, volgens hen, net genoeg om te ontspannen. Eén uur en en kwartier viel eigenlijk wel mee. Ik had nauwelijks pijn. Ik weet nu wat verlichting is : het einde van de meditatie. Haha.

  • Ferien am Pipersee

    Het meer ligt op 10 km. van Ratzeburg, een uur onder Lübeck. We stonden op de nulsterrencamping Schaalseecamping, een perfecte camping. De dagelijkse leiding van de camping was in handen van een vrouw van een jaar of dertig, op blote voeten, wat voor haar spreekt, met eenzijdig geschoren lang haar, wat ook voor haar spreekt, zonder b.h. onder een strak t-shirt, waar ik geen oordeel over uitspreek, waarvan ons nooit duidelijk was wat ze precies deed, maar die ik wel hoorde zuchten bij vragen en wensen van gasten ( echt zuchtte, zo van “oké, dat zal ik dan wel doen, maar ik heb er echt geen zin in, want ik werk al zo hard” ). Waar ik vraagtekens bij zette. Veel. En dikke.

    We stonden heerlijk in de schaduw onder bomen – het was een recordwarme zomer.

    De grootste attractie was de Pipersee, zo’n typisch meer dat je veel op de Mecklenburgischer Seenplatte vindt, een uur verder rijden naar het oosten, met helder water en omzoomd door hoge bomen. Niet zoals in Nederland met rietoevers met hier en daar een els, waarachter de leegte gaapt van weilanden en met water troebel van klei en rottende dode planten.

    ’s Ochtends ging ik uitgebreid zwemmen en rondhangen op de steiger, heerlijk rustig met een enkele andere badgast, van wie 50% FKK, het is in Duitsland toch gewoner om naakt te zwemmen als er weinig mensen in de buurt zijn, met de ochtendzon op de bomen aan de oevers. Het water was zacht en rook fris, niet zompig, zoals bij ons.

    Pipersee
    Zwemplek bij de Pipersee
    Pipersee bij nacht
    Pipersee bij nacht
    Pipersee
    Pipersee

    Pipersee

    En als je wilt weten wat er in de Pipersee gebeurt :

     

  • Verlichting, de beste beschrijving tot nogtoe

    In het boeddhisme is veel te doen om verlichting. Als het al geen doel is van het boeddhisme op zich of van meditatie, dan is het toch een begeerlijk bijeffect. Maar wat is dat, verlicht zijn ? In Ik ben / Zijn, gesprekken met Shri Nisargadatta Maharaj, vond ik de beste beschrijving die ik tot nogtoe las ( blz. 47 ).

    ( … ) Ik leef in een wereld van realiteit, terwijl de jouwe aan elkaar hangt van voorstellingen. Jouw wereld is een persoonlijke, een privé-wereld die je met niemand kunt delen en waar je heel diep mee verweven bent. Niemand kan haar betredenen zien zoals jij ziet of horen zoals jij hoort ; niemand kan jouw gevoelens beleven en jouw gedachten denken. Je bent in jouw werld echt helemaal alleen, ingeloten door je droom, die steeds verandert en die jij aanziet voor het leven. Mijn wereld is een pen wereld die alle mensen gemeen hebben en waar iedereen toegang heeft. In mijn wereld is er saamhorighei, inzicht, liefde, perfectie ; het individu is het totaal en het totaal zit in het individu. Alle dingen zijn één en het ene is alle dingen.

    Vraag : Is uw wereld ook vol met dingen en mensen, zoals de mijne ?

    Neen, zij is gevuld met mijzelf.

    Vraag : Maar, ziet u en hoort u niet zoals wij ?

    Ja, het lijkt alsof ik actief ben en hoor en zie en praat, maar wat mij betreft gebeurt dat net zoals zich bij jou de spijsvertering of het transpireren vanzelf voltrekken. De geest-lichaammachine zorgt ervoor, maar die laat mij erbuiten. Net zoals jij geen moeite hoeft te doen om je haar te laten groeien, zo ben ik onbekommerd over woorden en activiteiten. Ze gebeuren vanzelf, ik ben er niet bij betrokken en ik maak me er geen zorgen over, want in mijn wereld gaat nooit iets verkeerd.

  • Dit is mediteren

    Uit ‘Ik ben. Zijn.‘ Gesprekken met Shri Nisargadatta Maharaj, derde druk 2009, Altamira-Becht. Bladzijde 48 – 49 : alles wat er over doel en wijze van mediteren gezegd hoeft te worden.

    Vraag : Hoe kan ik mijn geest tot rust brengen ?

    Antwoord : Weiger elke gedachte, behalve één : de gedachte ‘Ik ben’. In het begin zal de geest daartegen protesteren, maar als je geduld hebt en doorzet, zal hij zich er op een gegeven moment bij neerleggen en zich kalm houden. En als je tot rust gekomen bent, beginnen de dingen spontaan te gebeuren, op een heel natuurlijke manier, zonder dat je op welke manier dan ook ingrijpt.

    Vraag : Kan het ook zonder zo’n lange veldslag met mijn geest ?

    Antwoord : Ja, dat kan ook. Dan moet je leven zoals het komt, maar waakzaam, bewust, waarbij je alles toe moet staan om te gebeuren zoals het gebeurt, terwijl je de natuurlijke dingen op een natuurlijke manier doet, waarbijje dan lijdt ofwel blij bent, al naar gelang het leven met zich brengt. Dit is ook een weg.

  • Aandacht

    Op een dag vroeg een leerling aan zijn Zenmeester: “Meester, zou u alstublieft een paar grondregels op willen schrijven hoe ik de hoogste wijsheid zou kunnen bereiken?”

    De Zenmeester nam een penseel en schreef: ‘Aandacht’.

    “Is dat alles”, vroeg de leerling, “wilt u niet nog iets meer schrijven?”

    Daarop schreef de Zenmeester twee keer achter elkaar: ‘Aandacht, aandacht’.
    “Nou”, zei de leerling, “ik zie echt niets dieps of spiritueels in wat u hebt opgeschreven”, waarop de Zenmeester drie keer achter elkaar opschreef: ‘Aandacht, aandacht, aandacht’.
    Geïrriteerd wilde de leerling toen weten: “Wat betekent dat woord nou?”

    De Zenmeester antwoordde: “Aandacht betekent aandacht.”

  • Marina Abramovic, Walk through walls

    Wat een krachtmens. Dochter van een partizanenheld en een ontwikkelde partizanenheldin, beide belangrijk in het Joegoslavië van Tito, beide met krachtige nukken, beide Slaven zoals Marina Abramovic ze typeert : geweldig kunnen liefhebben en geweldig kunnen haten, tegelijk.

    Marina Abramovic is één van de belangrijkste performance artists, zelfs één van de uitvinders van de kunstvorm.  Ze doet performances met geweldige lichamelijke en geestelijke inspanningen en ontberingen, een paar keer met kans op de dood.

    Haar herinneringen beginnen met een levendige beschrijving van haar jeugd. Die maakt haar verdere leven en carrière begrijpelijker. Daarna volgt een opsomming van haar werken en haar leven, de mensen, ontmoetingen, relaties. Leven en werk lopen in elkaar over. Bijzonder vind ik hoe gaandeweg het boek de verbinding van haar leven en werk met spiritualiteit zichtbaar wordt, door haar leven met Aboriginals en de beschrijving van hun droomwereld,  endoor haar contacten met en verblijf bij Tibetaanse boedistische monniken. En dan is er nog de Brazilaanse sjamaan.

    Het is ook zo’n boek dat in het begin interessant is. De kennismaking met de hoofdpersoon, haar gezin, de jeugd, het begin van de carrière. Daarna wordt het een carrièreoverzicht een opsomming van werken en mensen. Alleen de uitstapjes naar religie en spiritualiteit zijn dan nog bijzondere momenten. Zoals in haar An artists life manifesto : een kunstenaar moet de stilte begrijpen en toelaten, tijd maken voor lange perioden van eenzaamheid, weg van alles, een kunstenaar moet lange perioden bij watervallen doorbrengen en bij uitbarstende vulkanen, lang naar de horizon kijken bij de zee en lang naar de sterren kijken, enzovoort.

     

  • Coretraining en mediteren

    Mediteren gaat wel zo gemakkelijk als je stevige rompspieren hebt. Regelmatig opzitten, opdrukken, je rug hol trekken als je op je buik ligt en al die andere oefeningen maakt rechtopzitten gemakkelijker. Ook tijdens vergaderingen, kerkdiensten en begrafenissen vind ik het soms prettig rechtop te zitten. Je hebt meer houdingen tot je beschikking en je ademt veel ruimer.

  • God vinden dichtbij

    Sommige mensen maken lange reizen om God te ontmoeten, in de woestijn of op een woest eiland. Maar als God overal is moet het in de stad ook lukken, de moderne woestijn. En ja, dat gaat eigenlijk best.

    In een hoek van onze tuin hebben de vorige eigenaars een rond laten straten. Nu is de begroeiing zo groot dat het omgeven is door vier meter hoge bamboestengels, een hulst en een jeneverbes. Het is een heerlijk beschutte kamer. Daar mediteer ik, dat wil zeggen, ik zit op een meditatiekruk, ’s ochtends vroeg, na zessen. ’s Zomers is het al licht, maar nog fris. Een merel scharrelt door de bladeren. In de herfst schemert het. Om mij heen vallen druppels van de bladeren, of het miezert. Soms waait het. Langzaam trekt de kou het lijf in. ’s Winters heb ik wel in de sneeuw gezeten, met het gedempte geluid, het weerkaatste stadslicht.

    Tot mijn geluk woon ik vlakbij het recreatiegebied van de stad. ’s Zondagsochtends heel vroeg zijn er nog bijna geen auto’s. Het suizen van die ene die passeert hindert niet. Het gras is nat, het is nog koud, er hangen slierten mist op het water of er hangt één dikke mist, óf het is helder en de zon komt op boven de bomen in de verte, aan de overkant van het water.

    Of anders ’s avonds, als het schemert en de recreanten weg zijn, als de vissen grazen langs het strand, hun rugvinnen boven water, en een lepelaar zijn maaltijd uit het water zeeft.

    De waddeneilanden zijn onze eigen wildernis, ook een mooie plaats om God te vinden. Op Schiermonnikoog en Ameland vanaf de boot rechtdoor naar het strand, dan rechtsaf en doorlopen zover als je kan. Daar worden de duinen lager en het strand leger en ben je alleen met de eeuwige wind en de even eeuwig aanrollende golven. Geldt ook voor Terschelling, maar dan is rechtsaf wel een heel eind lopen. Linksaf is wel zo snel. Op Vlieland moet je na de boot juist linksaf, maar dan heb je op den duur ook een echte woestijn tot je beschikking. Alleen in de weekeinden, door de week straaljagers.

    Over meditatie heb ik eens gelezen dat het niet de weg is náár de verlichting ( het ging over boedisme ) maar dat de meditatie de verlichting ís. Niet het doel doet ertoe, maar de weg erheen. Zo is het niet de plek die je God doet ontmoeten, maar je aandacht, de ruimte die je zelf schept. Die ruimte kan je natuurlijk prima scheppen door een week vrij te nemen en op reis te gaan, waar alles nieuw is daarom je aandacht heeft, maar misschien is 365 keer een kwartier aandacht oefenen in je tuin ook het overwegen waard.

  • Stilte als antwoord door Sara Maitland

    “Ik heb een zeer luidruchtig leven geleid”. Het gezin waarin Sara Maitland opgroeit hield van gezelschap, discussie en verbale pesterrijen. Haar studententijd stond in het teken van luidruchtige discussie. Ze werd een ‘Anglo-katholieke socialistische feministe’, en schrijfster, trouwde met een dominee en had een heerlijk leven – tot haar huwelijk strandde en Thatcher aan de macht kwam. Ze verliet de angelicaanse kerk, te bitter, te strak gereguleerd, voor de rooms-katholieke en kocht een piepkleine cottage, om het huwelijk even ademruimte te geven.

    Zo begint de zoektocht naar stilte. Niet alleen een zoektocht naar de stilte, maar ook naar wat stilte is en wat het doet. Een actueel boek in een wereld waarin stilte verdacht is – Sara Maitland worstelt het hele boek met een brief van een vriendin die stilte gelijk stelt aan ‘dood’ en ‘niets’, die overwonnen moet worden – maar ook gezocht, in kloosters, op natuurcampings, in religieuze ervaringen, in reizen naar de woestijn.

    Ze verhaalt over de religieuze stilte van kloosters en van de alleen levende religieuzen, zoals de woestijnvaders. Enkele kluizenaars, zoals de panterman op Skye, komen voorbij, de ervaringen van solozeilers tijdens een zeilrace of die van de poolreiziger Courtauld : “ontdaan van zijn persona, van wie het publieke ik was ontnomen, waardoor wat voor de wereld restte zijn ware, naakte ik was”. Ontremming. Stille religeuze gemeenschappen hebben daarom strenge regels voor voeding, hygiëne en gedrag. Maitland merkt hoe haar zintuiglijk waarnemen, het gehoor, de smaak, intenser worden. Emoties worden sterker.

    —

    Aan het eind van het boek trekt Maitland zich terug in een leeg landschap. Ze koopt een klein huis, gooit overbodige spullen het huis uit – ook al omdat ze moet besparen om zich het huis te veroorloven. Ze richt haar leven zo in dat ze in stilte en gebed kan leven, in haar levensonderhoud voorziend met schrijfcursussen via de computer.